Chứng chỉ năng lượng tái tạo (REC) là công cụ dựa trên thị trường, dưới dạng chứng chỉ ảo, theo dõi các thuộc tính tái tạo của điện từ khâu phát điện đến khâu tiêu thụ. Đây là một loại Chứng chỉ về năng lượng (EAC). Chúng có thể được sử dụng nhằm thúc đẩy sản xuất năng lượng tái tạo và giảm thiểu phát thải khí nhà kính.
Nội dung bài viết
1. Chứng chỉ năng lượng tái tạo REC là gì?
1.1 Khái niệm Chứng chỉ năng lượng tái tạo REC
Chứng chỉ năng lượng tái tạo – Renewable Energy Certificate (REC) là một loại Chứng chỉ về năng lượng (Energy Attribute Certificate – EAC) được sử dụng để chứng minh lượng điện năng được sản xuất từ các nguồn năng lượng tái tạo. REC được sử dụng là một công cụ để theo dõi các thuộc tính tái tạo của điện, từ khâu phát điện đến khâu tiêu thụ. Mỗi REC sẽ tương đương với 1 MWh điện từ năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió, thủy điện, điện sinh khối…
1.2 Một số loại chứng chỉ REC phổ biến
Một số loại chứng chỉ REC phổ biến đang được công nhận & giao dịch toàn cầu:
Chứng chỉ I-REC
I-REC (International Renewable Energy Certificate) là Chứng chỉ năng lượng tái tạo quốc tế đang được áp dụng phổ biến ở nhiều quốc gia và khu vực, bao gồm các khu vực như Bắc Mỹ, châu Á – Thái Bình Dương, châu Phi, châu Mỹ Latinh…
Hiện nay, hơn 95% REC được giao dịch quốc tế là I-REC.
Chứng chỉ TIGR
Tương tự I-REC, TIGR (Tradable Instrument for Global Renewables) cũng là một loại Chứng chỉ năng lượng tái tạo. TIGR do APX phát hành, đồng thời APX cũng phát triển nền tảng trực tuyến để theo dõi và chuyển giao chứng chỉ TIGR, cho phép các nhà phát triển tạo, xác minh và bán TIGR.
1.3 Phân biệt Chứng chỉ REC và Tín chỉ carbon
Tín chỉ carbon là thuật ngữ chung cho tín chỉ có thể kinh doanh hoặc giấy phép đại diện cho 1 tấn CO2 hoặc khối lượng của một khí nhà kính khác tương đương với 1 tấn CO2 (tCO2e).
1 REC = 1 MWh điện năng lượng tái tạo
1 tín chỉ carbon (hoặc 1 CER) = 1 tCO2 (tCO2e)
Trong khi Chứng chỉ REC được cấp cho những dự án năng lượng tái tạo tạo ra điện thì Tín chỉ carbon được cấp cho các dự án tránh, giảm phát thải hoặc hấp thụ khí nhà kính. Đối với việc kiểm kê và báo cáo khí nhà kính của các doanh nghiệp, Chứng chỉ REC có thể giúp giảm lượng phát thải phạm vi 2 (phát thải gián tiếp từ việc sử dụng năng lượng (như điện năng) mua từ các nguồn bên ngoài trong khi Tín chỉ carbon có thể giúp giảm hoặc “bù đắp” lượng phát thải ở phạm vi 1, 2 hoặc 3 của doanh nghiệp.
2. Lợi ích của Chứng chỉ năng lượng tái tạo REC
Chứng chỉ REC cho phép khách hàng mua các thuộc tính môi trường liên quan đến việc sản xuất năng lượng tái tạo mà không cần mua điện trực tiếp. Chứng chỉ này có thể được sử dụng cho cả mục đích tự nguyện và tuân thủ. Với thị trường tự nguyện, trong đó các bên liên quan tự nguyện chọn tiêu thụ điện sạch, đơn vị/ tổ chức (người dùng cuối trong các thị trường REC tự nguyện) thường tuân theo các hướng dẫn thực tế tốt nhất từ các khuôn khổ báo cáo bền vững. Còn ở thị trường tuân thủ, trong đó chính phủ yêu cầu các thực thể cụ thể tiêu thụ điện từ năng lượng tái tạo như Tiêu chuẩn tỷ lệ năng lượng tái tạo, Nghĩa vụ tỷ lệ năng lượng tái tạo, các đơn vị/tổ chức sử dụng REC để đáp ứng các yêu cầu này.
Với các doanh nghiệp, việc sở hữu Chứng chỉ REC giúp doanh nghiệp:
- Có sự công nhận toàn cầu: Được quốc tế công nhận, chứng minh cam kết của doanh nghiệp trong việc tuân thủ các quy định, tiêu chuẩn liên quan đến sử dụng năng lượng tái tạo và khí thải carbon. Đây cũng là cách duy nhất để tuyên bố RE từ thị trường năng lượng.
- Báo cáo: Công bố cho CDP, RE100 và các tổ chức khác về việc thực hiện các cam kết hành động thúc đẩy tính bền vững, giảm phát thải khí nhà kính.
- Các lợi ích tài chính: Có thể tiếp cận các ưu đãi của Chính phủ như ưu đãi về thuế, ngoài ra, có thêm doanh thu từ việc bán chứng chỉ.
- Lợi thế trên thị trường: Cải thiện uy tín, thương hiệu, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Có thể nói, việc sở hữu REC và tham gia thị trường REC trên phạm vi quốc tế có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với nhiều công ty toàn cầu, đồng thời rất cần thiết để thu hút và duy trì đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ các công ty quốc tế với các mục tiêu ESG.
3. Thị trường REC trên thế giới và Việt Nam
Cùng xu hướng chuyển đổi cơ cấu năng lượng, ưu tiên sử dụng năng lượng tái tạo, giảm phát thải khí nhà kính hướng tới trung hòa carbon, thị trường REC đang phát triển ngày càng sôi động.
Riêng với I-REC, tính đến đầu tháng 8/2023, đã có hơn 512,33 triệu chứng chỉ đã được phát hành, tương ứng với công suất 195,2 GW năng lượng tái tạo. Đã có hơn 4.200 dự án tại 48 quốc gia được cấp chứng chỉ I-REC. Tại Việt Nam, theo số liệu ngày 25/10/2023, hiện có 492 dự án đang vận hành với tổng công suất hơn 8.000 MW được cấp chứng chỉ I-REC, bao gồm 353 dự án điện mặt trời, 124 dự án thủy điện và 15 dự án điện gió.
Còn với TIGR, hiện có 196 dự án đang vận hành với tổng công suất 864,593 MW được cấp chứng chỉ TIGR, bao gồm 191 dự án điện mặt trời, 3 dự án thủy điện và 2 dự án điện gió.
3. Đăng ký Chứng chỉ năng lượng tái tạo REC tại Việt Nam
Tại Việt Nam, đơn vị phát hành I-REC là Green Certificate Company (GCC). Quá trình đăng ký cấp Chứng chỉ I-REC sơ bộ như sau:
- VP Carbon tiếp nhận thông tin dự án và tư vấn, gửi cho khách hàng yêu cầu hồ sơ dự án cần đăng ký.
- VP Carbon tiếp nhận hồ sơ dự án từ khách hàng, kiểm tra và nộp hồ sơ cho GCC để đăng ký cấp chứng chỉ I-REC cho dự án.
- GCC xét duyệt hồ sơ của khách hàng.
- Thanh toán chi phí & nhận chứng chỉ I-REC.
